Overdracht archief Dhr. A.M. Douwes
Op zondag 2 juni 2019 heeft Annette Douwes het persoonlijk archief van haar vader, Indië-veteraan Adolphe Marie Douwes, overgedragen aan het Indisch Museum. Magda Wallenburg nam het archief namens de Stichting Arjati en het Indisch Museum Breda in ontvangst en bood Annette een oorkonde aan voor haar vader. De overdracht is tot stand gekomen door bemiddeling van Carel Banse.
Meneer Adolphe Marie Douwes (Dolf) werd in 1923 geboren in Malang en heeft een groot gedeelte van zijn jeugd in Breda doorgebracht. Zijn vader, Pieter Leendert Douwes, is – net als diens vader Jan Douwes – opgeleid aan de Koninklijke Militaire Academie en heeft als militair apotheker dienstgedaan in Atjeh, voormalig Nederlands-Indië. Zijn hobby was beeldhouwen. Hij staat bekend als’ de beeldhouwer van Breda’; van zijn hand zijn nog vele religieuze beelden te zien in deze omgeving. Na zijn pensionering is vader Douwes met gezin teruggekeerd naar Malang.
Nadat Japan Nederlands-Indië was binnengevallen is Dolf Douwes gemobiliseerd. Hij is later als krijgsgevangene afgevoerd om onder de meeste erbarmelijke omstandigheden te werken aan de Birma spoorlijn. Wonderwel heeft hij de ontberingen overleefd. Met zijn welhaast fotografische geheugen is hij erin geslaagd zijn ervaringen vast te leggen in een omvangrijk persoonlijk archief. Het in 2011 verschenen boek ‘Kroniek van een Nederlands-Indische geschiedenis’ bevat tal van wetenswaardige details over Breda, Nederlands-Indië en de slavenarbeid aan de Birma spoorlijn. Het is een lezenswaardig boek, dat de geest van die tijd en de Nederlands-Indische geschiedenis ademt.
DOLF DOUWES STELT ZICH VOOR
DOLF DOUWES EN DWANGARBEID
Magda Wallenburg lichtte in de bijeenkomst het ontstaan en de functie van het Indisch Museum toe. De collectie breidt zich gestaag uit door onder meer aanbiedingen van particulieren. Daarin past het dat het archief van dhr. Douwes wordt opgenomen, zeker gezien de historische binding met de stad Breda.
Carel Banse dankte dhr. Douwes voor het vertrouwen om de overdracht te mogen regelen. Hij heeft het Indisch Museum in Breda aanbevolen, omdat de familie Douwes in Breda heeft gewoond, meerdere generaties Douwes zijn opgeleid aan de Koninklijke Militaire Academie en omdat vader Pieter Leendert Douwes bekend staat als ‘de beeldhouwer van Breda’. En niet in de laatste plaats omdat hier in het Indisch Museum het Indische erfgoed wordt bewaard en verspreid, onder het motto: Ontdek gisteren, begrijp vandaag.
Annette verontschuldigde haar vader, die vanwege gezondheidsredenen niet aanwezig kon zijn. Zij lichtte zijn beweegredenen om te gaan schrijven toe en gaf aan dat drie waarden in het leven van haar vader centraal staan: vrijheid, geluk en dankbaarheid.
Na de overdacht verzorgden vrijwilligers een rondleiding door het Indisch Museum.
TOESPRAAK CAREL BANSE
Ontdek gisteren, begrijp vandaag.
Dat is waar Stichting Arjati en het Indisch Museum voor staan. Goed begrip van het verleden is heel belangrijk en kan zorgen voor meer compassie met en waardering voor wat onze (groot)ouders hebben meegemaakt. Het heeft hen getekend en het heeft – of we dat nu willen of niet – invloed op ons eigen leven en de keuzes, die we maken.
Zo heeft de zoektocht naar de geschiedenis van mijn familie mij persoonlijk veel gebracht: een herwaardering van mijn vader en moeder met liefdevolle herinneringen en nog meer respect als tastbare resultaten. En natuurlijk dit boek: ‘Onbereikbaar Dichtbij’.
Het geldt niet alleen voor mij. Mijn lief, Ans en ik willen graag weten welke invloed de Tweede Wereldoorlog heeft gehad op het ‘zijn’ van haar vader Johannes Tholen.
Guus en zijn zoons zijn bezig met de toekenning van een onderscheiding aan hun (groot)vader van Geffen, die in Nederlands-Indië is ingezet.
Paul en zijn broers zijn benieuwd naar de lotgevallen van vader de Kort, die tijdens WOII heeft gediend bij de Stoottroepers van de Binnenlandse Strijdkrachten en die onder meer hier in de omgeving van Breda militair actief is geweest.
Vaak is het een hele zoektocht om de levensloop van ouders te reconstrueren. Wat is het dan mooi, Annette, dat jouw vader, de heer Adolphe M. Douwes, een heel archief heeft bijgehouden van zijn familie en dat heeft gebundeld in een kroniek. Daarin wordt niet alleen de tijdsgeest helder maar worden omstandigheden in de context van weleer geplaatst.
Helaas kan meneer Douwes hier niet aanwezig zijn: zijn gezondheid laat dat niet toe. Laten we daarom even kijken naar een filmpje van dhr. Douwes, waarin hij zichzelf voorstelt.
Het is nog maar enkele maanden geleden dat ik een oproep van dhr. Douwes zag, waarin hij zijn archief aanbood. Na een telefonische kennismaking bezocht ik hem en zijn lieve echtgenote op 6 april, samen met zijn dochter Annette. Zodra we binnen waren, begon dhr. Douwes te vertellen over zijn krijgsgevangenschap en het zware werk aan de Birma-spoorlijn.
Dolf Douwes heeft een fenomenaal geheugen en een groot gevoel voor details, maar datzelfde geheugen staat hem niet altijd toe om ingrijpende gebeurtenissen te vergeten. Toch kijkt hij niet om in wrok. Hij herdenkt zijn omgekomen kameraden, maar kan ook compassie opbrengen voor zijn Japanse bewakers.
Daarnaast heeft hij een groot hart voor iedereen om zich heen en stelt hij zichzelf nooit op de eerste plaats. Het afstaan van zijn persoonlijk archief, dat zoveel voor hem betekent, is daar een illustratie van: het kan anderen helpen bij hun persoonlijke zoektocht.
Meneer Douwes, dank u wel voor het vertrouwen dat u heeft gegeven om deze overdracht te regelen. Ik heb het Indisch Museum in Breda aanbevolen, omdat de familie Douwes in Breda heeft gewoond, meerdere generaties Douwes zijn opgeleid aan de Koninklijke Militaire Academie en omdat vader Pieter Leendert Douwes bekend staat als ‘de beeldhouwer van Breda’. En niet in de laatste plaats omdat hier in het Indisch Museum het Indische erfgoed wordt bewaard en verspreid, onder het motto:
Ontdek gisteren, begrijp vandaag.
FOTO’S VAN RUUD MOSIES EN CAREL BANSE
DOLF DOUWES IN HET LIMBURGS DAGBLAD VAN 15 AUGUSTUS 2020
